Фразеалагічная норма ў пачатковы перыяд станаўлення новай беларускай літаратурнай мовы

Abstract

У беларускім мовазнаўстве фразеалагічны склад беларускай літаратурнай мовы - грунтоўна распрацаваны навуковы аб’ект. Асаблівасці фразем як спецыфічных моўных адзінак шматаспектна прааналізаваны ў шэрагу прац беларускіх навукоўцаў. Пры гэтым асноўная ўвага надаецца вывучэнню сучаснага стану беларускай фразеалагічнай сістэмы, а распрацоўкі дыяхранічнага характару з’яўляюцца фактычна адзінкавымі. Адпаведна такі даследчы кірунак па-ранейшаму застаецца актуальным. Асабліва запатрабаванымі з’яўляюцца даследаванні, якія праводзяцца не ў рамках традыцыйнай сістэмна-структурнай парадыгмы, а тыя, у якіх гістарычныя фразеалагічныя асаблівасці разглядаюцца з пазіцый нарматыўнасці, паколькі для функцыянавання моўнай сістэмы, як і любой сістэмна арганізаванай з’явы, надзвычай істотнымі з’яўляюцца такія характарыстыкі, як прынцыпы ўзаемаадносін паміж яе кампанентамі, спосаб сувязі з акаляючым асяроддзем, адпаведнасць пэўным функцыянальным патрабаванням. Таму невыпадкова, што сёння лінгвісты надаюць такую вялікую ўвагу разгляду паняцця нормы як стабілізуючага складніка ў сістэме мовы, які дапамагае захоўваць яе цэласнасць і агульнадаступнасць. Тэматыка артыкула знаходзіцца на стыку ўказаных навуковых кірункаў - у ім ажыццёўлена спроба абазначыць праблемнае поле даследавання фразеалагічнай нормы і выявіць яе спецыфіку ў новай беларускай літаратурнай мове на зыходным этапе моўнага фарміравання, а менавіта на пачатку XX ст.