Please use this identifier to cite or link to this item:
https://elib.bsu.by/handle/123456789/313336| Title: | Семантычныя асаблівасці двухаб’ектных дзеяслоўных фразеалагізмаў са значэннем адносін |
| Other Titles: | Semantic features of two-object verbal phraseological units with the meaning of the relation / V. V. Marsheuskaya Семантические особенности двухобъектных глагольных фразеологизмов со значением отношения / В. В. Маршевская |
| Authors: | Маршэўская, В. В. |
| Keywords: | ЭБ БГУ::ГРАМАДСКІЯ НАВУКІ::Мовазнаўства ЭБ БГУ::ОБЩЕСТВЕННЫЕ НАУКИ::Языкознание |
| Issue Date: | 2024 |
| Publisher: | Минск : БГУ |
| Citation: | Журнал Белорусского государственного университета. Филология = Journal of the Belarusian State University. Philology. – 2024. – № 1. – С. 70-75 |
| Abstract: | Разглядаюцца дзеяслоўныя фразеалагізмы сучаснай беларускай мовы з субкатэгарыяльным значэннем адносін двухаб’ектнай знешняй накіраванасці (на аб’ект-асобу або на аб’ект-прадмет). Устанаўліваецца, што пры накіраванасці дзеяння (працэсу) на аб’ект-асобу фразеалагізмы ўтвараюць пяць семантычных падгруп (дамінантнае ўздзеянне, вербальнае ўздзеянне, эмацыянальнае стаўленне, садзейнічанне, наладжванне кантакту) унутры семантычнай групы міжасабовых (сацыяльных) адносін. Абгрунтоўваецца думка аб тым, што пры накіраванасці дзеяння (працэсу) на канкрэтны прадмет фразеалагізмы могуць развіваць новы сэнс і суадносіцца з семантычнай групай асабова-прадметных адносін або зусім змяняць сваё субкатэгарыяльнае значэнне. Пераходу фразеалагізмаў у субкатэгорыю стану спрыяе актуалізацыя кантэкставым акружэннем канататыўнага макракампанента ў структуры фразеалагічнага значэння. Фразеалагізмы пачынаюць функцыянаваць у безасабовым ужыванні з мадальным значэннем неабходнасці ці немагчымасці ажыццяўлення дзеяння (працэсу), што характэрна для адзінак субкатэгорыі стану. Атрыманыя вынікі могуць быць выкарыстаны ў практыцы выкладання фразеалогіі ва ўстановах вышэйшай і агульнай сярэдняй адукацыі, а таксама ў тэорыі і практыцы фразеаграфіі. |
| Abstract (in another language): | In the article the author examines the verbal phraseological units of the modern Belarusian language with the semantic meaning of the relation of a two-object external orientation (to a human object or to a non-human object). The author has established that with the direction of the action (process) phraseological units form five semantic subgroups on the objectperson (dominant influence, verbal influence, emotional influence, assistance, and contact) within the semantic group of interpersonal (social) relations. The author substantiates the idea that when an action (process) is directed at a specific subject, phraseological units can develop a new meaning and relate to the semantic group of personal-subject relations or completely change their subcategorical meaning. The transition of phraseological units into the subcategory of the state is facilitated by the actualisation of the connotative macro component in the structure of phraseological meaning by the contextual environment. Phraseological units begin to function in impersonal use with a modal meaning of the necessity or impossibility of carrying out an action (process), which is characteristic of the units of the subcategory of the state. The results obtained can be used in the practice of teaching phraseology in institutions of higher and general secondary education, as well as in the theory and practice of phraseography. = Рассматриваются глагольные фразеологизмы современного белорусского языка с субкатегориальным значением отношения двухобъектной внешней направленности (на объект-лицо или на объект-предмет). Устанавливается, что при направленности действия (процесса) на объект-лицо фразеологизмы образуют пять семантических подгрупп (доминантное воздействие, вербальное воздействие, эмоциональное воздействие, содействие, контактирование) внутри семантической группы межличностных (социальных) отношений. Обосновывается мысль о том, что при направленности действия (процесса) на конкретный предмет фразеологизмы могут развивать новый смысл и соотноситься с семантической группой лично-предметных отношений или вовсе изменять свое субкатегориальное значение. Переходу фразеологизмов в субкатегорию состояния способствует актуализация контекстным окружением коннотативного макрокомпонента в структуре фразеологического значения. Фразеологизмы начинают функционировать в безличном употреблении с модальным значением необходимости или невозможности осуществления действия (процесса), что характерно для единиц субкатегории состояния. Полученные результаты могут использоваться в практике преподавания фразеологии в учреждениях высшего и общего среднего образования, а также в теории и практике фразеографии. |
| URI: | https://elib.bsu.by/handle/123456789/313336 |
| ISSN: | 2521-6775 |
| Licence: | info:eu-repo/semantics/openAccess |
| Appears in Collections: | 2024, №1 |
Items in DSpace are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.