Стаўленне да чалавечых заганаў у народных гумарыстычных творах беларусаў ХХ – ХХІ стст.

Abstract

Адной з дамінуючых тэм гумарыстычных твораў ва ўсе часы былі чалавечыя заганы. «Смех – гэта тэст на чалавечую вартасць» – так тлумачыць наяўнасць вялікай колькасці жартаў на гэты конт А. Бельскі. Па тым, якія адмоўныя якасці высмейвалі людзі ў пэўным часава-прасторавым асяроддзі, можна даведацца пра іх узаемаадносіны паміж сабой, пра тое, якія якасці яны заахвочвалі і якія асуджалі. Найбольш дакладна, на маю думку, абагулены гэтыя адмоўныя якасці ў прадмове да зборніка «Беларускія народныя жарты»: «Чалавек смяецца над усім тым ва ўласнай прыродзе, што стрымлівае яго пераможную хаду наперад – далей ад звярынага і жывёльнага, над усім тым, што перашкаджае яму спазнаць і адчуць на ўсю сілу, якое гэта шчасце – быць Чалавекам…». Адлюстраванне менталітэту беларусаў у ХХ – пачатку ХХІ стст. патрабуе звестак з гэтай сферы духоўнага жыцця. І менавіта жартоўныя творы здольны даць такія звесткі.