Пожалуйста, используйте этот идентификатор, чтобы цитировать или ссылаться на этот документ:
https://elib.bsu.by/handle/123456789/286963| Заглавие документа: | О словообразовательном потенциале абстрактных имен существительных (тематическое поле «духовный мир человека: сознание, мораль, чувства») |
| Другое заглавие: | The word-formation potential of abstract nouns (thematic field «the spiritual world of man: consciousness, morals, feelings») / Du Juan Аб словаўтваральным патэнцыяле абстрактных назоўнікаў (тэматычнае поле «духоўны свет / Ду Цзюань |
| Авторы: | Ду Цзюань |
| Тема: | ЭБ БГУ::ОБЩЕСТВЕННЫЕ НАУКИ::Языкознание |
| Дата публикации: | 2022 |
| Издатель: | Минск : БГУ |
| Библиографическое описание источника: | Журнал Белорусского государственного университета. Филология = Journal of the Belarusian State University. Philology. – 2022. – № 2. – С. 77-89 |
| Аннотация: | Представлены результаты исследования словообразовательного потенциала непроизводных абстрактных имен существительных, относящихся к тематическому полю «духовный мир человека: сознание, мораль, чувства». Охарактеризованы структурно-семантические особенности словообразовательных гнезд имен существительных этой группы. Обнаружены некоторые закономерности в проявлении деривационной активности данной субстантивной лексики. Почти все концептуально значимые лексемы, связанные в сознании русского человека с представлениями о духовности, нравственности и моральных ценностях, обладают достаточно высоким словообразовательным потенциалом и реализуют его в разных направлениях. Наиболее важной в процессе выявления деривационно активных или деривационно пассивных лексем является 1-я ступень словопроизводства. На 1-й ступени деривации абстрактное значение лексемы – вершины гнезда либо конкретизируется при образовании субстантивных лексем со значением лица, либо осложняется мутационными словообразовательными значениями при образовании атрибутивных и глагольных лексем, либо модифицируется с помощью деминутивов. Чем активнее расширяется словообразовательное гнездо по горизонтали, тем больше производных лексем концентрируются на 2-й и 3-й ступенях деривации, тем ýже становится круг новообразований с мутационным словообразовательным значением. В свою очередь, количество слов-транспозитов растет, а область лексической деривации заполняется в основном лексемами с модификационным словообразовательным значением за счет варьирования способа представления глагольного действия, а также за счет образования существительных со словообразовательными значениями лица женского пола или отсутствия того (противоположности тому), что названо мотивирующим словом. |
| Аннотация (на другом языке): | The article presents the results of the study of word-formation capacity of non-derivative abstract nouns belonging to the topic «spiritual world of man: consciousness, morals, feelings». The structural-semantic features of their wordformation nests are characterised. The following regularities in the manifestation of derivational activity of the group of substantive vocabulary were found in analysis. Almost all conceptually significant lexemes associated in the Russian consciousness with the idea of spirituality, morality and moral values have a sufficiently high word-formation potential and implement it in different directions. The most important in the process of revealing derivationally active or derivation, passive lexemes is the first stage of word-production. The abstract meaning of the nest-top lexeme at the 1st stage is either concretised when forming substantive lexemes with a face meaning or complicated by mutational word-formation values when forming attributive and verbal lexemes or is modified with deminutives. The more active is the horizontal expansion of the word-formation nest, the more derivative lexemes are concentrated in the 2nd and 3rd stages of derivation, the more new words with mutational word-formation meanings become, but the number of transposition words increases, and lexical derivation is filled mainly by lexemes with modification word-formation meanings due to variation of the verbal action and formation of nouns with word-formation meanings of a female person or the absence of (the opposite of) the motivating word. = Прадстаўлены вынікі даследавання словаўтваральнага патэнцыялу невытворных абстрактных назоўнікаў, якія адносяцца да тэматычнага поля «духоўны свет чалавека: свядомасць, мараль, пачуцці». Ахарактарызаваны структурна-семантычныя асаблівасці словаўтваральных гнёздаў назоўнікаў гэтай групы. Выяўлены некаторыя заканамернасці ў праяўленні дэрывацыйнай актыўнасці дадзенай групы субстантыўнай лексікі. Амаль усе канцэптуальна значныя лексемы, звязаныя ў свядомасці рускага чалавека з уяўленнямі аб духоўнасці, маральнасці і маральных каштоўнасцях, маюць дастаткова высокі словаўтваральны патэнцыял і рэалізуюць яго ў розных напрамках. Найбольш важнай у працэсе выяўлення дэрывацыйна актыўных або дэрывацыйна пасіўных лексем з’яўляецца 1-я ступень словавытворнасці. На 1-й ступені дэрывацыі абстрактнае значэнне лексемы – вяршыні гнязда або канкрэтызуецца пры ўтварэнні субстантыўных лексем са значэннем асобы, або ўскладняецца мутацыйнымі словаўтваральнымі значэннямі пры ўтварэнні атрыбутыўных і дзеяслоўных лексем, або мадыфікуецца з дапамогай дэмінутываў. Чым больш актыўна пашыраецца словаўтваральнае гняздо па гарызанталі, тым больш вытворных лексем канцэнтруецца на 2-й і 3-й ступенях дэрывацыі, тым больш вузкім становіцца кола новаўтварэнняў з мутацыйным словаўтваральным значэннем. У сваю чаргу, колькасць слоў-траспазітаў расце, а сфера лексічнай дэрывацыі запаўняецца ў асноўным лексемамі з мадыфікацыйным словаўтваральным значэннем за кошт вар’іравання спосабу прадстаўлення дзеяслоўнага дзеяння, а таксама за кошт утварэння назоўнікаў са словаўтваральнымі значэннямі асобы жаночага полу або адсутнасці таго (процілегласці таму), што названа ўтваральным словам. |
| URI документа: | https://elib.bsu.by/handle/123456789/286963 |
| ISSN: | 2521-6775 |
| Лицензия: | info:eu-repo/semantics/openAccess |
| Располагается в коллекциях: | 2022, №2 |
Все документы в Электронной библиотеке защищены авторским правом, все права сохранены.