Please use this identifier to cite or link to this item:
https://elib.bsu.by/handle/123456789/286959| Title: | Факт і фактаграфічны наратыў у беларускім літаратурным дыскурсе |
| Other Titles: | Fact and factual narrative in the Belarusian literary discourse / O. N. Gubskaya Факт и фактографический нарратив в белорусском литературном / О. Н. Губская |
| Authors: | Губская, В. М. |
| Keywords: | ЭБ БГУ::ГРАМАДСКІЯ НАВУКІ::Літаратура. Літаратуразнаўства. Вусная народная творчасць ЭБ БГУ::ОБЩЕСТВЕННЫЕ НАУКИ::Литература. Литературоведение. Устное народное творчество |
| Issue Date: | 2022 |
| Publisher: | Минск : БГУ |
| Citation: | Журнал Белорусского государственного университета. Филология = Journal of the Belarusian State University. Philology. – 2022. – № 2. – С. 52-62 |
| Abstract: | Закранаецца пытанне камунікатыўнай прыроды літаратурнага тэксту, акрэсліваюцца асноўныя прыёмы нараталагічнага аналізу, якія спрыяюць раскрыццю літаратурнага твора як акта камунікацыі. Пры гэтым падкрэсліваецца, што камунікатыўная падзея, а адпаведна, і скарыстаныя стратэгіі камунікацыі, шырэй за наратыўную падзею твора і стратэгіі нарацыі. З апорай на літаратуразнаўчыя працы М. М. Бахціна, Ю. М. Лотмана, В. І. Цюпы распрацаваны алгарытм даследавання літаратурнага твора, які дае магчымасць аналізаваць як дыскурсіўныя, так і наратыўныя ўзроўні тэксту. Адзначаецца, што ў канцы ХХ ст. у беларускай літара туры фарміруецца новая наратыўная практыка апрацоўкі факта без неабходнасці ўвядзення яго ў дыскурс мастацкага слова, без іншасказальнасці ў асвятленні падзей. Менавіта ў час перабудовы дзённікавы наратыў, увага да факта як самадастатковага літаратурнага элемента сталі дамінантнымі напрамкамі творчага працэсу. Сфарміравал а ся беларуская літаратура факта – з’ява самабытная і натуральная. Паняцце выступае гіперонімам да такога тэрмінагіпоніма з галіны паэтыкі ў літаратуразнаўстве, як эзопава мова. Для ілюстрацыі паняцця «беларуская літаратура факта» выкарыстоўваецца твор Янкі Брыля «Муштук і папка». Адзначаецца, што пісьменнік стварае для раскрыцця факта трохмерную прастору. Па-першае, ён прапускае рэальны факт праз успрыняцце я-наратара, максімальна набліжанага да рэальнага аўтара, такім чынам рэальны факт становіцца прадметам нарацыі. Па-другое, Я. Брыль раскрывае гэты факт не толькі праз прызму свайго ўспрыняцця, але і фарміруе вакол яго мы-нарацыю, што спрыяе панарамнаму асвятленню падзеі. Па-трэцяе, пісьменнік сутыкае знешні і ўнутраны хранатопы твора, якія дэманструюць успрыняцце падзеі ў часе. |
| Abstract (in another language): | The article touches upon the issue of the communicative nature of a literary text, presents the main techniques of narratological analysis that contribute to the disclosure of a literary work as an act of communication. At the same time it is emphasised that the communicative event, and, accordingly, the communication strategies used, are broader than the narrative event of the work and narration strategies. Based on the literary works of outstanding scientists M. M. Bakhtin, Yu. M. Lotman, V. I. Tyupa the author of the article suggests an order for the study of a literary work, which analyses both discursive and narrative levels of the text. It is noted that at the end of the 20th century, a new narrative practice of processing a fact was being formed in Belarusian literature, without the need to introduce it into the discourse of an artistic word, without allegorical coverage of events. It was during the perestroika that the diary narrative and attention to fact as a self-sufficient literary element became the dominant directions of the creative process. There are all grounds to assert that the Belarusian literature of fact has been formed and it is an original phenomenon of national literature. The concept acts as a hyperonym to such a term-hyponym from the branch of poetics in literary studies as Aesop’s language. As an example of the term «Belarusian literature of fact» the work of Yanka Bryl «Mouthpiece and folder» is used. It is noted that the writer creates a three-dimensional space to reveal the fact. Firstly, he passes the real fact through the perception of the I-narrator, as close as possible to the real author, thus the real fact becomes the subject of narration. Secondly, Ya. Bryl reveals this fact not only through the prism of its perception, but also forms a picture around it, that gives panoramic coverage of the event. Thirdly, the writer collides the external and internal chronotopes of the work, demonstrating the perception of an event in time. = Затрагивается вопрос коммуникативной природы литературного текста, представлены основные приемы нарратологического анализа, способствующие раскрытию литературного произведения как акта коммуникации. При этом подчеркивается, что коммуникативное событие, а соответственно, и использованные стратегии коммуникации шире нарративного события произведения и стратегий наррации. С опорой на литературоведческие труды М. М. Бахтина, Ю. М. Лотмана, В. И. Тюпы разработан алгоритм исследования литературного произведения, который позволяет анализировать как дискурсивные, так и нарративные уровни текста. Отмечается, что в конце ХХ в. в белорусской литературе формируется новая нарративная практика обработки факта без необходимости введения его в дискурс художественного слова, без иносказательности в освещении событий. Именно во времена перестройки дневниковый нарратив, внимание к факту как самодостаточному литературному элементу стали доминантными направлениями творческого процесса. Возникают основания утверждать, что сформировалась белорусская литература факта − самобытное явление национальной литературы. Понятие выступает гиперонимом к такому термину-гипониму из отрасли поэтики в литературоведении, как эзопов язык. Для иллюстрации понятия «белорусская литература факта» используется произведение Янки Брыля «Мундштук и папка». Отмечается, что для раскрытия факта писатель создает трехмерное пространство. Во-первых, он пропускает реальный факт через восприятие я-нарратора, максимально приближенного к реальному автору, таким образом реальный факт становится предметом наррации. Во-вторых, Я. Брыль раскрывает этот факт не только через призму своего восприятия, но и формирует вокруг него мы-наррацию, что дает панорамность в освещении события. В-третьих, писатель сталкивает внешний и внутренний хронотопы произведения, демонстрирующие восприятие события во времени. |
| URI: | https://elib.bsu.by/handle/123456789/286959 |
| ISSN: | 2521-6775 |
| Licence: | info:eu-repo/semantics/openAccess |
| Appears in Collections: | 2022, №2 |
Items in DSpace are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.