Архівы органаў епархіяльнага кіраўніцтва хрысціянскіх канфесій на беларускіх землях у канцы XVIII – пачатку ХХ ст.

Abstract

Праводзіцца кампаратыўны аналіз арганізацыі дзейнасці архіваў органаў адміністрацыйна-тэрытарыяльнага кіраўніцтва і духоўнага суда хрысціянскіх канфесій, якія дзейнічалі на беларускіх землях у канцы XVIII – пачатку ХХ ст. На падставе змен у нарматыўным рэгуляванні выдзяляюцца два перыяды развіцця архіваў праваслаўных, уніяцкіх, рымска-каталіцкіх, пратэстанцкіх (евангелічных) кансісторый і Літоўскага сінода. Гэтыя перыяды звязаны з прыняццем Статута духоўных кансісторый для праваслаўнай царквы, а таксама з распрацоўкай інструкцый па справаводстве кансісторый для інаслаўных цэркваў у 1840-я гг. Адзначаецца, што другі перыяд для кожнай кансісторыі можа быць падзелены на этапы ў адпаведнасці з развіццём канфесіянальнага кіраўніцтва ў галіне справаводства і архіўнай справы. Абапіраючыся на мноства крыніц, аўтар прыходзіць да высновы аб тым, што архіўная справа ў органах канфесіянальнага кіраўніцтва хрысціянскіх канфесій у канцы XVIII – пачатку ХХ ст. пераважна адпавядала дзеючаму заканадаўству Расійскай імперыі, за выключэннем асобных аспектаў для кожнага з перыядаў, а ўвага кіраўніцтва канфесій і навуковай грамадскасці ХІХ – пачатку ХХ ст. дазволіла захаваць асобныя значныя дакументальныя комплексы высокага інфармацыйнага патэнцыялу, што адкрывае значныя магчымасці для дыверсіфікацыі навуковых даследаванняў у праблемнай галіне.