Украінскія лінгвісты пра праблему пераемнасці ў гісторыі ўкраінскай і беларускай моў

Abstract

Артыкул прысвечаны праблеме лінейнасці развіцця ўкраінскай і беларускай моў. Паказваецца важнасць філіяцыйных даследаванняў, ад вынікаў якіх залежыць вырашэнне важных грамадскіх пытанняў і фарміраванне аб’ектыўных падыходаў да цэлага шэрагу важных моўна-гістарычных праблем (праблемы перыядызацыі гісторыі мовы, вызначэння моўнага “ўзросту”, акрэслення сацыялінгвістычнага тыпу мовы і інш.). Сцісла характарызуюцца разнастайныя ацэнкі факта пераемнасці паміж старабеларускай і новай беларускай літаратурнай мовай, якія існуюць у беларускім мовазнаўстве, дэманструецца дынаміка лінгвістычных поглядаў на гэтае пытанне. Прыводзяцца разгорнутыя разважанні ўкраінскіх лінгвістаў (ад 1960-х гадоў да нашых дзён), прысвечаныя высвятленню ступені і характару пераемнасці моўных традыцый ва ўкраінскай мове, аналізуюцца аргументы прыхільнікаў розных пунктаў погляду на пытанне пераемнасці, а таксама ўказваюцца меркаванні ўкраінскіх даследчыкаў адносна стадыйнай сувязі ў гісторыі беларускай мовы. Робіцца выснова, што пры вырашэнні пытання моўнай пераемнасці шэраг лінгвістычных стэрэатыпаў і традыцыйных метадалагічных падыходаў патрабуюць дадатковага асэнсавання. Канстатуецца каштоўнасць для беларускіх гісторыкаў мовы вопыту украінскіх калег па навуковым разглядзе філіяцыйнай праблемы