Кніга «Сцены свету» З. Налкоўскай: гісторыя факта і драма душы

Abstract

Аналізуецца ідэйна-мастацкая адметнасць кнігі З. Налкоўскай «Сцены свету», напісанай у гродзенскі перыяд жыц-ця і творчасці польскай пісьменніцы. Адзначаецца, што ў цэнтры ўвагі аўтара -турма, якая асацыіруецца з сацыяльным і нацыянальным прыгнётам у міжваеннай Польшчы. Даследуюцца вобразна-стылявыя прыёмы, наратыўная стратэгія, аўтабіяграфічны дыскурс, беларускія рэаліі ў апавяданнях, якія ўвайшлі ў зборнік «Сцены свету». Выяўлена, што творчую манеру З. Налкоўскай адрозніваюць аб’ектыўнасць аповеду, рэпартажнасць, філасофскае асэнсаванне фактаў, глыбіня сацыяльнага аналізу, трапнасць характарыстык герояў, завершанасць замалёвак быту, у якіх аўтар фіксуе знешнія прыметы чала-века, падзеі, месца, а потым раскрывае іх сутнасць. Падкрэслена, што дакументальная дакладнасць апавяданняў, якія ўвайшлі ў кнігу «Сцены свету», спалучаецца з эмацыянальнай напружанасцю, філасофскімі роздумамі, псіхалагічнай глыбінёй, што робіць творы арыгінальнай з’явай у кантэксце польскай і сусветнай літаратур 1920–30-х гг. = Анализируется идейно-художественное своеобразие книги З. Налковской «Стены мира», написанной в гродненский период жизни и творчества польской писательницы. Указывается, что в центре внимания автора – тюрьма, которая ассоциируется с социальным и национальным гнетом в межвоенной Польше. Исследуются образно-стилевые приемы, нарративная стратегия, автобиографический дискурс, белорусские реалии в рассказах, вошедших в сборник «Стены мира». Выявлено, что творческую манеру З. Налковской отличает объективность повествования, репортажность, философское осмысление фактов, глубина социального анализа, меткость характеристик героев, завершенность зарисовок быта, в которых автор фиксирует внешние признаки человека, события, места, а затем раскрывает их суть. Отмечено, что документальная точность рассказов, вошедших в книгу «Стены мира», сочетается с эмоциональной напряженностью, философскими раздумьями, психологической глубиной, что делает произведения оригинальным явлением в контексте польской и мировой литератур 1920–30-х гг. = The article is devoted to the study of the ideological and artistic peculiarity of the book «The walls of the world» written during the Grodno period of life and work by the Polish writer Z. Nalkowska. The focus of the author is the prison which is associated with social and national oppression in interwar Poland. The subject of study is the narrator, figurative and stylistic techniques, narrative strategy, autobiographical discourse and Belarusian reality in the stories included in the book «The walls of the world». It was revealed that Z. Nalkowska’s creative manner is distinguished by the objectivity of narration, reportage, philosophical understanding of the facts, the depth social analysis, accuracy of characteristics of heroes, the completeness of life drawings in which the author captures the outward signs of human events, places, and then reveal their essence. Documentary accuracy of the stories included in the book «The walls of the world» is combined with emotional intensity, philosophical recollection, psychological depth, which make them an original phenomenon in the context of the Polish and world literature 1920–30s years.