Пожалуйста, используйте этот идентификатор, чтобы цитировать или ссылаться на этот документ:
https://elib.bsu.by/handle/123456789/233285| Заглавие документа: | Даследаванні на селішчы Яскавічы-1 у 2018 г.: да вывучэння помнікаў «перадпражскага» гарызонту на Беларускім Палессі |
| Другое заглавие: | Research in the Jaskavičy-1 settlement in 2018: to the study of the monuments of the «prePrague culture» horizon in Belarusian Polesia / V. G. Beliavets Исследования на селище Ясковичи-1 в 2018 г.: к изучению памятников «предпражского» горизонта на Белорусском Полесье / В. Г. Белевец |
| Авторы: | Белявец, В. Г. |
| Тема: | ЭБ БГУ::ОБЩЕСТВЕННЫЕ НАУКИ::История. Исторические науки |
| Дата публикации: | 2019 |
| Издатель: | Минск : БГУ |
| Библиографическое описание источника: | Журнал Белорусского государственного университета. История = Journal of the Belarusian State University. Historical sciences. - 2019. - № 3. - С. 110-145 |
| Аннотация: | Прадстаўлены вынікі вывучэння селішча каля в. Яскавічы Салігорскага раёна Мінскай вобласці, якое месціцца на паўночным ускрайку Прыпяцкага Палесся. Яно было адкрыта ў 2017 г. супрацоўніцай Інстытута гісторыі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі Г. М. Бяліцкай. У 2018 г. раскопкі на помніку былі працягнуты экспедыцыяй гістарычнага факультэта Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта, вывучана плошча 364 м2 . У 2017–2018 гг. на селішчы даследаваны дзве жылыя пабудовы зрубнай і слупавой канструкцыі, адна гаспадарчая пабудова і шэраг іншых аб’ектаў. Разглядаецца асноўны масіў атрыманых матэрыялаў, які належыць да рымскага перыяду. Папярэдне гэты гарызонт выкарыстання помніка можна сінхранізаваць з фазамі B2/C1–C1a – C2–C3 цэнтральнаеўрапейскай адноснай храналогіі (прыкладна з другой паловы II або рубяжа ІІ–ІІІ па пачатак або сярэдзіну IV ст.). Аналіз керамічнага матэрыялу, найбольш распаўсюджаных прылад працы – гліняных праселак, а таксама ўпрыгожанняў і дэталей касцюма стылю «варварскіх» выемчатых эмалей дазваляе аднесці помнік да кіеўскага культурнага кола. Знаходкі з жылля і адкрытыя вакол яго матэрыялы сведчаць пра тое, што жыхары селішча спецыялізаваліся ў апрацоўцы каляровых металаў, а таксама, верагодна, у вытворчасці жалеза. Сярод металічных вырабаў і эпізадычна фрагментаў посуду адзначаюцца імпарты з вельбарскай культуры. Яны сведчаць пра сувязі абшчыны, якая выкарыстоўвала селішча ў Яскавічах, з іншакультурным і іншаэтнічным насельніцтвам – гістарычнымі готамі, якія з канца ІІ ст. пранікаюць на землі ў сярэднім цячэнні Прыпяці. Селішча Яскавічы-1, якое актыўна выкарыстоўвалася толькі ў познярымскі час (III – сярэдзіна IV ст.), у перспектыве можа стаць эталонным для цэнтральнага Палесся помнікам кіеўскага культурнага кола. Нават папярэднія вынікі яго вывучэння дазваляюць казаць пра запаўненне храналагічнай лакуны паміж палескімі помнікамі постзарубінецкага перыяду (сярэдзіна І – ІІ ст.) і найбольш раннімі, фазы «0», помнікамі пражскай культуры, носьбіты якой атаясамліваюцца са славянамі (лат. Sclaveni, Sclavi, Sclavini) эпохі Вялікага перасялення народаў. На селішчы Яскавічы-1 атрыманы новы аргумент на карысць тэорыі аб вытоках культуры раннегістарычных славян на землях Прыпяцкага Палесся. |
| Аннотация (на другом языке): | Unfortified settlement near the Jaskavičy village, Salihorsk District, Minsk Region is located on the northern margin of Pripyat Polesia. The settlement was discovered in 2017 by H. M. Byalickaya, researcher from the Institute of History of the National Academy of Sciences of Belarus. In 2018, archaeological investigation of the settlement was continued by an expedition of Belarusian State University and an area of 364 m2 was excavated there. Two dwelling structures (a log hut and a hut with post walls) and household structure, and several other features were excavated during field seasons of 2017 and 2018. This article deals with the major part of obtained materials that belong to the Roman period. Preliminary, this horizon on the settlement can be synchronized with phases B2/C1–C1a – C2–C3 according to the Central European relative chronology and roughly can be dated to the period from the second part of the 2nd century or the boundary of the 2nd and 3rd centuries till the beginning or the middle of 4th century AD. Analysis of pottery, most prevalent tools – clay spindle whorls as well as adornments and pieces of clothing allows to attribute the settlement to the Kyiv cultural circle. Based on the finds from the dwelling structures and their surroundings, it can be assumed that the residents of the settlement were specialized in working with non-ferrous metals and, probably, in iron production. Imports from the Wielbark culture are registered among metal items and, occasionally, fragments of pottery. These imports are the evidences of contacts between community of Jaskavičy-1 settlement and foreign population – the Goths who had started to penetrate territories in the middle flow of the Pripyat river from the end of the 2nd century AD. The Jaskavičy-1 settlement, most actively occupied in the Late Roman period (3rd – middle 4th century AD), can become the reference site of the Kyiv cultural circle for the territory of the Central Polesia. Even preliminary results of archaeological investigations there allow to state that the chronological lacuna between Polesian settlements of post-Zarubintsy period (middle 1st–2nd century AD) and the earliest (of phase «0») settlements of the Prague culture form the Migration Period (which is associated with Slavs people) is being filled. Hence, at the Jaskavičy-1 settlement we have got a new argument supporting the theory about the beginning of formation of culture of the early Slavs in the territory of Pripyat Polesia. = Представлены результаты изучения селища у д. Ясковичи Солигорского района Минской области, расположенном на северной окраине Припятского Полесья. Оно было открыто в 2017 г. сотрудницей Института истории Национальной академии наук Беларуси А. Н. Белицкой. В 2018 г. раскопки на памятнике продолжила экспедиция исторического факультета Белорусского государственного университета, изучена площадь 364 м2 . В 2017–2018 гг. на селище исследованы две жилые постройки срубной и столбовой конструкции, а также одна хозяйственная постройка и ряд других объектов. Рассматривается основной массив материалов, относящийся к римскому времени. Этот горизонт использования памятника можно синхронизировать с фазами B2/C1–C1a – C2–C3 римского периода центральноевропейской относительной хронологии (приблизительно со второй половины II или рубежа ІІ–ІІІ по начало или середину IV в.). Анализ керамического материала, наиболее распространенных орудий труда – глиняных пряслиц, а также украшений и деталей костюма стиля «варварских» выемчатых эмалей позволяет отнести памятник к киевскому культурному кругу. Находки из жилищ и открытые вокруг них материалы свидетельствуют о том, что жители селища специализировались в обработке цветных металлов, а также, вероятно, в производстве железа. Среди металлических изделий и эпизодически керамического комплекса отмечаются импорты из вельбарской культуры – свидетельства непосредственных контактов общины, использовавшей селище в Ясковичах, с инокультурным и иноэтничным населением – историческими готами, которые с конца ІІ в. проникают на земли в среднем течении Припяти. Селище Ясковичи-1, которое активно использовалось лишь в позднеримское время (III – середина IV в.), в перспективе может стать эталонным для центрального Полесья памятником киевского культурного круга. Даже предварительные результаты его изучения позволяют говорить о заполнении хронологической лакуны между полесскими памятниками постзарубинецкого периода (середина I – II в.) и наиболее ранними, фазы «0», памятниками пражской культуры, носители которой отождествляются с историческими славянами эпохи Великого переселения народов. На селище Ясковичи-1 получен новый аргумент в пользу теории об истоках культуры раннеисторических славян на землях Припятского Полесья. |
| URI документа: | http://elib.bsu.by/handle/123456789/233285 |
| ISSN: | 2520-6338 |
| DOI документа: | https://doi.org/10.33581/2520-6338-2019-3-110-145 |
| Лицензия: | info:eu-repo/semantics/openAccess |
| Располагается в коллекциях: | 2019, №3 |
Полный текст документа:
| Файл | Описание | Размер | Формат | |
|---|---|---|---|---|
| 110-145.pdf | 9,49 MB | Adobe PDF | Открыть |
Все документы в Электронной библиотеке защищены авторским правом, все права сохранены.