Пожалуйста, используйте этот идентификатор, чтобы цитировать или ссылаться на этот документ:
https://elib.bsu.by/handle/123456789/231194| Заглавие документа: | Лепельская шляхта на рубеже XVIII–XIX вв. |
| Другое заглавие: | Lepel district gentry at the turn of 18th–19th centuries / S. L. Lougovtsovа Лепельская шляхта на мяжы XVIII–XIX стст. / С. Л. Лугаўцова |
| Авторы: | Луговцова, С. Л. |
| Тема: | ЭБ БГУ::ОБЩЕСТВЕННЫЕ НАУКИ::История. Исторические науки |
| Дата публикации: | 2019 |
| Издатель: | Минск : БГУ |
| Библиографическое описание источника: | Журнал Белорусского государственного университета. История = Journal of the Belarusian State University. Historical sciences. - 2019. - № 2. - С. 47-56 |
| Аннотация: | Вопрос о распределении белорусской шляхты по городам, местечкам и сельским населенным пунктам остается малоизученным в белорусской историографии, а конкретные данные об уровне ее мобильности отсутствуют в научной литературе, что обусловливает актуальность проведенного исследования. Целью статьи является выяснение местожительства шляхтичей Лепельского уезда Витебской губернии Российской империи на рубеже XVIII–XIX вв. и определение уровня их мобильности. На основании анализа уездного списка шляхты Лепельского уезда Витебской губернии сделаны следующие выводы: земледелие, как основа жизнедеятельности шляхты, определило в качестве основных мест проживания ее представителей деревни, околицы и застенки (около 77 % шляхтичей уезда); около 4 % шляхтичей проживали в местечках; удельный вес шляхтичей-горожан составлял приблизительно 3 %; в помещичьих имениях проживали 11 % лепельских шляхтичей. Среди населенных пунктов, расположенных в сельской местности, в Лепельском уезде реже всего встречались околицы. Численность жителей застенков, как правило, не превышала 20 человек. По объективным причинам выяснить местожительство 5 % шляхтичей уезда не удалось. Лепельская шляхта отличалась высоким уровнем мобильности: в период с 1795 по 1819 г. не менее 24 % шляхтичей изменили свое местожительство, что серьезно затрудняло учет этой категории населения в Российской империи. Шляхтичи меняли местожительство в первую очередь в поисках более выгодных условий аренды земли, службы в помещичьих имениях, а также по семейным обстоятельствам. |
| Аннотация (на другом языке): | The question of the distribution of the Belarusian gentry in cities, towns and rural settlements is poorly understood in Belarusian historiography. Specific data on the level of mobility of the Belarusian nobility are missing in the scientific literature. This determines the relevance of this study. The aim of the article is to clarify the place of residence of the Lepel district gentry of the Viciebsk province of the Russian Empire at the turn of 18th–19th centuries and to determine their level of mobility. The author of the article on the basis of archival sources comes to the following conclusions. Agriculture was the basis of the gentry’s activities, it identified as the main places of residence of its representatives villages, «okolitsy» and «zastenki» (about 77 % of the gentry of the Lepel district). About 4 % of the gentry of the Lepel district lived in townships. The proportion of gentry in towns was about 3 %. In the landed estates lived about 11 % of the Lepel district gentry. The «okolitsy» met most rarely in Lepel district among the settlements located in the countryside. The gentry changed their place of residence, first of all, in search of more favorable conditions for the lease of land, service in landlord estates, as well as for family reasons. The population of «zastenki», as a rule, did not exceed 20 people. For objective reasons, it was not possible to find out the place of residence of 5 % of the gentry of the district. Szlachta of the Lepel district was distinguished by a high level of its mobility: in the period from 1795 to 1819, at least 24 % of the gentry changed their residence, which seriously hampered the registration of this category of population in the Russian Empire. = Пытанне аб размеркаванні беларускай шляхты па гарадах, мястэчках і сельскіх населеных пунктах застаецца малавывучаным у беларускай гістарыяграфіі, а канкрэтныя звесткі пра ўзровень яе мабільнасці адсутнічаюць у навуковай літаратуры, што абумоўлівае актуальнасць дадзенага даследавання. Мэтай артыкула з’яўляецца высвятленне месцажыхарства шляхціцаў Лепельскага павета Віцебскай губерні Расійскай імперыі на мяжы XVIII–XIX стст. і вызначэнне ўзроўню іх мабільнасці. На падставе аналізу павятовага спіса шляхты Лепельскага павета Віцебскай губерні зроблены наступныя высновы: земляробства, як аснова жыццядзейнасці шляхты, вызначыла ў якасці асноўных месцаў пражывання яе прадстаўнікоў вёскі, ваколіцы і засценкі (каля 77 % шляхціцаў павета); каля 4 % шляхціцаў Лепельскага павета пражывалі ў мястэчках; удзельная вага шляхціцаў-гараджан складала каля 3 %; у памешчыцкіх маёнтках жылі 11 % лепельскіх шляхціцаў. Сярод населеных пунктаў, размешчаных у сельскай мясцовасці, радзей за ўсё ў Лепельскім павеце сустракаліся ваколіцы. Колькасць жыхароў засценкаў, як правіла, не перавышала 20 чалавек. Па аб’ектыўных прычынах высветліць месцажыхарства 5 % шляхціцаў павета не ўдалося. Лепельская шляхта адрознівалася высокім узроўнем мабільнасці: у перыяд з 1795 па 1819 г. не менш за 24 % шляхціцаў змянілі сваё месцажыхарства, што сур’ёзна ўскладняе ўлік гэтай катэгорыі насельніцтва ў Расійскай імперыі. Шляхціцы мянялі месцажыхарства ў першую чаргу ў пошуках больш выгадных умоў арэнды зямлі, службы ў памешчыцкіх маёнтках, а таксама па сямейных абставінах. |
| URI документа: | http://elib.bsu.by/handle/123456789/231194 |
| ISSN: | 2520-6338 |
| DOI документа: | 10.33581/2520-6338-2019-2-47-56 |
| Лицензия: | info:eu-repo/semantics/openAccess |
| Располагается в коллекциях: | 2019, №2 |
Все документы в Электронной библиотеке защищены авторским правом, все права сохранены.