Мяшчанскае землеўладанне на тэрыторыі Беларусі (1860-я гг. – пачатак ХХ ст.)

Abstract

На матэрыяле заканадаўчых і статыстычных крыніц аналізуюцца асаблівасці мяшчанскага землеўладання на тэрыторыі беларуска-літоўскіх губерняў у 1860-я гг. – пачатку ХХ ст. Разглядаецца зямельнае заканадаўства Расійскай імперыі, называюцца асноўныя правы мяшчан. Паказваецца, што ў беларуска-літоўскіх губернях наяўнасць гэтых правоў была абумоўлена канфесійнай прыналежнасцю мяшчан. Вызначаецца колькасць землеўладальнікаў-мяшчан, прыводзяцца звесткi аб памерах іх зямельных надзелаў, удзельнай вазе гэтай катэгорыі насельніцтва і ўласнасці мяшчан у агульнай структуры землеўладання рэгіёна. Зроблена выснова аб тым, што ў акрэслены перыяд назiралася тэндэнцыя росту зямельнай уласнасці мяшчан, а таксама павышэння канцэнтрацыi буйнога і сярэдняга землеўладання. = На основе данных законодательных и статистических источников анализируются особенности мещанского землевладения на территории белорусско-литовских губерний в 1860-х гг. – начале ХХ в. Рассматривается земельное законодательство Российской империи, называются основные права мещан. Показано, что в белорусско-литовских губерниях наличие этих прав было обусловлено конфессиональной принадлежностью мещан. Устанавливается количество землевладельцев-мещан, приводятся данные о размерах их земельных участков, удельном весе этой категории населения и собственности мещан в общей структуре землевладения региона. Делается вывод о том, что в исследуемый период наблюдалась тенденция роста земельных владений мещан, а также повышение концентрации крупного и среднего землевладения. = Peculiarities of land properties of «meshchanie» on the territory of Belarusian-Lithuanian provinces from 1860s until the beginning of the XX century are analyzed on the basis of studies of legal and statistical sources. Land legislation of the Russian Empire as well as basic rights of «meshchanie» and their peculiarities in Belarusian-Lithuanian provinces depending on their confession are studied. Quantity of landlords among «meshchanie» is calculated as well as areas of their lands, percentage of this population category and their assets in the total structure of land ownership in the region. The main conclusion is that an important characteristic of «meshchanie’s» land assets is the trend of growth of their land assets as well as concentration of a large part of large and medium-sized land assets.