Вывучэнне паланізмаў у беларускім мовазнаўстве і стаўленне да іх (ХІХ ст. – 1930-я гг.)

Abstract

Разглядаюцца паланізмы як аб’ект вывучэння ў беларускім мовазнаўстве ХІХ ст. – 1930-х гг. Адзначана, што ў якасці мовазнаўчых крыніц ХІХ ст. выступілі працы К. Калайдовіча, Я. Чачота, Ф. Галатузава, І. Насовіча, Я. Карскага. Прыведзены ацэнкі выкарыстання паланізмаў у гэты перыяд, дадзеныя М. Г. Булахавым і Л. М. Шакуном. За аснову назіранняў за стаўленнем да паланізмаў у 1920 –30-х гг. былі ўзяты артыкулы М. Байкова, І. Ваўка-Левановіча, В. Ластоўскага, Я. Лёсіка, С. Некрашэвіча, Л. Цвяткова. Выяўлена, што адзіны спецыяльны артыкул гэтага часу – «Польскі элемент у беларускай мове» Л. Цвяткова – застаўся ў рукапісе і ў сучаснасці невядомы. Разгледжаны ацэнкі стаўлення да паланізмаў у гэты перыяд пераважна на прыкладзе даследаванняў А. Я. Баханькова, М. Г. Булахава, І. К. Германовіча, Л. М. Шакуна. = Рассматриваются полонизмы как объект изучения в белорусском языкознании ХІХ в. – 1930-х гг. Указано, что в качестве научных источников ХІХ в. выступили труды К. Колайдовича, Я. Чечота, Ф. Голотузова, И. Носовича, Е. Карского. Приведены оценки использования полонизмов в этот период, данные М. Г. Булаховым и Л. М. Шакуном. За основу наблюдений за отношением к полонизмам в 1920–30-х гг. были взяты статьи Н. Бойкова, И. Волка- Левановича, В. Ластовского, Я. Лёсика, С. Некрашевича, Л. Цветкова. Установлено, что единственная специальная статья этого времени – «Польский элемент в белорусском языке» Л. Цветкова – осталась в рукописи и сегодня неизвестна. Рассмотрены оценки отношения к полонизмам в этот период преимущественно на примере исследований А. Е. Баханькова, М. Г. Булахова, И. К. Германовича, Л. М. Шакуна. = The polonisms are considered in the article as an object of study in Belarusian linguistics from the XIX century to the first 30 years of the XX century. Main academic sources for the XIX century are the works of K. Kalajdovich, J. Chachot, F. Golotuzov, I. Nosovich, J. Karski. Evaluation of the using of polonisms during this period by M. H. Bulahau and L. M. Shakun are given in this article. The articles of M. Bajkou, I. Vouk-Levanovich, V. Lastouski, J. Liosik, S. Nekrashevich, L. Cviatkou are the background for studying the attitude towards polonisms in 1920 –30s. It’s determined that unknown today article «Polish Element in Belarusian Language» by L. Cviatkou was the only special article for this time and stayed in the state of manuscript. The works of A. J. Bahankou, M. H. Bulahau, I. K. Hermanovich, L. M. Shakun are taken as an example of the attitude toward polonisms and considered.