Мастацкая адметнасць раманаў М. В. Кратахвіла «Магістр Ян» і «Паходня»

Abstract

Аналізуецца мастацкая своеасаблівасць раманаў чэшскага пісьменніка другой паловы ХХ ст. М. В. Кратахвіла «Магістр Ян» і «Паходня». Заўважана, што М. В. Кратахвіл з’яўляецца яскравым прадстаўніком жанру гістарычнага рамана. Сцвярджаецца, што ў названых творах ён звяртаецца да цэнтральнай фiгуры чэшскай гісторыі – постаці Яна Гуса. Прасочваюцца адрозненні ў трактоўцы гэтага вобраза ў дылогіі. Характарызуюцца структура і кампазіцыя твораў. Адзначаюцца глыбіня і псіхалагічная прапрацоўка ўсіх вобразаў у творы «Паходня» і чорна-белая палітра пры iх адлюстраванні ў рамане «Магістр Ян». Разглядаецца роля вобраза народа ў творах. Паказана, што ў рамане «Паходня» дзеючымі асобамі выступаюць прадстаўнікі вышэйшых сацыяльных слаёў, а ў творы «Магістр Ян» вымалёўваюцца вобразы людзей з народа, што ўспрымаецца як наследаванне традыцыям чэшскага гістарычнага рамана ХІХ ст., у прыватнасці як зварот да спадчыны стваральніка гістарычнага жанру ў чэшскай літаратуры А. Ірасека. Робiцца выснова пра тое, што твор «Магістр Ян» у большай ступені адпавядае мадэлі чэшскага рамана 1950-х гг., а раман «Паходня» выходзіць за межы эстэтыкі і паэтыкі таго часу. = Анализируется художественное своеобразие романов чешского писателя второй половины ХХ в. М. В. Кратохвила «Магистр Ян» и «Факел». Указано, что М. В. Кратохвил является ярким представителем жанра исторического романа. Утверждается, что в названных произведениях он обращается к центральной фигуре чешской истории – личности Яна Гуса. Прослеживаются различия в трактовке этого образа в дилогии. Характеризуются структура и композиция романов. Отмечаются глубина и психологическая проработка всех образов в произведении «Факел» и черно-белая палитра при изображении персонажей в романе «Магистр Ян». Рассматривается роль образа народа в произведениях. Показано, что в романе «Факел» действующими лицами становятся представители высших социальных слоев, а в романе «Магистр Ян» появляются образы людей из народа, что воспринимается как следование традициям чешского исторического романа ХІХ в., в частности как обращение к творчеству создателя исторического жанра в чешской литературе А. Ирасека. Делаются выводы о том, что роман «Магистр Ян» в большей степени соответствует модели чешского романа 1950-х гг., а роман «Факел» выходит за рамки поэтики и эстетики того времени. = The article analyzes the artistic originality of the Czech writer’s novels of the second half of the XX century, M. V. Kratohvíl «Master Jan» and «Torch». M. V. Kratohvíl is a prominent representative of the genre of the historical novel. In these works, he refers to the central image of Czech history, the image of Jan Hus. Characterized by the structure and composition of parts novels. It is evidence of a difference in interpretation of the image in these novels. Characterized by the structure and composition of parts novels. Provided depth and psychological study of all the images in the «Torch» and the black-and-white palette with the picture images in the novel «Master Jan». We consider the different role of the people in the novels. So, in the «Torch» actors are representatives of the higher social strata. In «Master Jan» appear images of people from the people, that is to follow the traditions of the Czech historical novel of the nineteenth century, in particular, appeal to the traditions of the creator historical genre in Czech literature Alois Jirásek. It concludes that the novel «Master Jan» more in line with the model of the Czech novel of the 1950s, and the «Torch» novel goes beyond the poetics and aesthetics of the time.