Ідэі неасхаластыкі ў беларускай гісторыка-культурнай прасторы

Abstract

Даследуюцца важныя вехі развіцця неасхаластычнай традыцыі ў беларускай рэлігійна-філасофскай думцы, разглядаюцца асноўныя факты жыццёвага і творчага шляху яе прадстаўнікоў. На падставе разнастайных дакументаў паказана, што неасхаластычная традыцыя на Беларусі мае глыбокія карані і багатую гісторыю. Адзначана, што ў межах беларускай неасхаластыкі можна вылучыць як мінімум два перыяды: полацкі і друйскі. Заўважана, што ідэі, якія складалі аснову філасофскай плыні першага перыяду, прысутнічалі таксама ў працах прадстаўнікоў друйскага перыяду, што сведчыць аб пераемнасці прынцыпаў двух напрамкаў неасхаластыкi. Прыводзяцца факты, якія дазваляюць сцвярджаць, што менавіта Полацкая езуіцкая акадэмія была тым месцам, дзе захоўваліся ідэі неасхаластыкі, якія потым вярнуліся ў еўрапейскую прастору і сталі штуршком для развіцця руху неатамізму, а пазней ужо зноў актуалізаваліся ў Беларусі ў творчасці айчынных мысліцеляў. = Исследуются важные вехи развития неосхоластической традиции в белорусской религиозно-философской мысли, рассматриваются основные факты жизненного и творческого пути ее представителей. На основе различных документов показано, что неосхоластическая традиция в Беларуси имеет глубокие корни и богатую историю. Отмечено, что в рамках белорусской неосхоластики можно выделить как минимум два периода: полоцкий и друйский. Утверждается, что идеи, которые составляли основу философского течения первого периода, присутствовали также в работах представителей друйского периода, что свидетельствует о преемственности принципов двух направлений неосхоластики. Приводятся факты, позволяющие утверждать, что Полоцкая иезуитская академия была тем местом, где сохранились идеи неосхоластики, которые затем вернулись в европейское пространство и стали толчком для развития движения неотомизма, а позднее уже вновь актуализировались в Беларуси в творчестве отечественных мыслителей. = The article researches the main milestones in the development neo-scholastic tradition within the Belarusian religious and philosophical thought, the basic facts of life and creative ways of its representatives. Neo-scholastic tradition in Belarus has deep roots and a rich history. It is possible to identify two periods in its framework: Polack period and Druja period. The ideas, which had the basic positions for the philosophical direction of the first period, are present also in the second, it shows the continuity of principles. The facts suggest, that the Polack Jesuit Academy was the place where neo-sholastic ideas were stored before their returning to the European philosophical space. They became an impetus for the development of neo-Thomism movement, and then returned to Belarus in the works of Belarusian thinkers.