Пожалуйста, используйте этот идентификатор, чтобы цитировать или ссылаться на этот документ:
https://elib.bsu.by/handle/123456789/302732| Заглавие документа: | Даследаванне літаратуры з дамінантным дакументальным пачаткам у беларускім літаратуразнаўстве: развіццё традыцыі |
| Другое заглавие: | Research of literature with a dominant documentary basis in Belarusian literary studies: the development of tradition / O. N. Gubskaya |
| Авторы: | Губская, В. М. |
| Тема: | ЭБ БГУ::ГРАМАДСКІЯ НАВУКІ::Літаратура. Літаратуразнаўства. Вусная народная творчасць ЭБ БГУ::ОБЩЕСТВЕННЫЕ НАУКИ::Литература. Литературоведение. Устное народное творчество |
| Дата публикации: | 2023 |
| Издатель: | Минск : БГУ |
| Библиографическое описание источника: | Журнал Белорусского государственного университета. Филология = Journal of the Belarusian State University. Philology. – 2023. – № 2. – С. 30-37 |
| Аннотация: | Асвятляецца актуальная для сучаснага беларускага літаратуразнаўства праблема вывучэння літаратуры з дамінантным дакументальным пачаткам. Аналізуецца развіццё беларускай навуковай традыцыі даследавання гэтага пытання. Творчасць А. М. Адамовіча пазначаецца ў якасці стартавай пазіцыі для разгляду дакумента як асноўнага элемента літаратурнага твора. Адзначаецца, што М. І. Мушынскі, Л. Я. Гаранін і Д. Я. Бугаёў, якія аднымі з першых зацікавіліся праблемай фактаграфізму ў літаратуры, прыйшлі да высновы аб тым, што ў літаратурным творы з дамінантным дакументальным пачаткам дакумент павінен выступаць канцэптуальным ядром, прадметам даследавання. Наступнае пакаленне навукоўцаў складаюць Л. Д. Сінькова, Г. К. Тычко і А. І. Бельскі. Пытанне аб нармалізацыі катэгарыяльнага апарату, які варта прымяняць пры правядзенні падобных даследаванняў, закранула Г. К. Тычко. У якасці крытэрыяў вымярэння ступені мастацкасці ці дакументальнасці твора Л. Д. Сінькова прапанавала выкарыстоўваць узровень праяўлення і характар акцэнтавання фактаграфічнай асновы, што прыводзіць да дзялення дакументальна-мастацкай прозы на прозу фікшн, у якой дамінуе мастацкі вымысел і дапускаюцца імітацыя, містыфікацыя фактаў, і прозу нон-фікшн, у якой пераважае фактаграфічная аснова. Даследчыцкая ўвага акцэнтуецца не толькі на вызначэнні наяўнасці ці адсутнасці фактаграфізму ў творы, але і на акрэсленні ролі аўтара, які свядома вылучае або ігнаруе фактаграфізм. Прапануецца далейшае разгортванне гэтай канцэпцыі. Літаратурны твор успрымаецца як адна з форм сучаснай камунікацыі і аналізуецца з дапамогай інструментаў нараталогіі. Сярод твораў з акцэнтаванай фактаграфічнай асновай вылучаюцца проза эгадакумента (наратыў з дамінантным аўтарскім я) і літаратура факта, або проза галасоў (наратыў з дамінантным калектыўным шматгалоссем). |
| Аннотация (на другом языке): | The article is devoted to the problem of studying literature with a dominant documentary basis, which is relevant for modern Belarusian literary studies. The development of the Belarusian scientific tradition in the study of this issue is analysed. The work of A. M. Adamovich is defined as a starting position for studying the role of a document as a fundamental element of a literary work. It is noted that M. I. Mushinsky, L. Ya. Garanin, and D. Ya. Bugaev were among the first Belarusian scientists who were interested in the problem of factography in literature. It was they who came to the conclusion that a document within the framework of a literary work of this type should act as a conceptual core, the subject of research. L. D. Sinkova, G. K. Tychko, and A. I. Belsky represent the next generation of researchers who were attracted by the above-mentioned problem. G. K. Tychko touches on the issue of normalisation of the categorical apparatus that should be used when conducting such studies. L. D. Sinkova, as a criterion for measuring the degree of artistry or documentality, suggests the level of manifestation and the nature of accentuation of the factual basis, which leads to the following gradation of documentary fiction: fiction prose, in which fiction dominates and imitation, mystification of facts is allowed, and non-fiction prose, in which the factual basis dominates. Thus, the research attention is focused not only on the presence or absence of factographism in the work, but also on the role of the author, who consciously highlights or ignores this factographism. The article suggests further development of this concept. A literary work is perceived as an act of communication and analysed using the tools of narratology. For a group of works with an accentuated factual basis, further differentiation is proposed: the prose of the ego-document (a narrative with a dominant author’s I) and the literature of fact, or the prose of voices (a narrative with a dominant collective polyphony). = Освещается актуальная для современного отечественного литературоведения проблема изучения литературы с доминантным документальным началом. Анализируется развитие белорусской научной традиции исследования этого вопроса. Творчество А. М. Адамовича обозначается в качестве стартовой позиции для рассмотрения документа как основополагающего элемента литературного произведения. Отмечается, что М. И. Мушинский, Л. Я. Гаранин и Д. Я. Бугаёв, одними из первых заинтересовавшиеся проблемой фактографизма в литературе, пришли к выводу о том, что в произведении с доминантным документальным началом документ должен выступать концептуальным ядром, предметом исследования. Следующее поколение ученых представляют Л. Д. Синькова, Г. К. Тычко и А. И. Бельский. Вопрос о нормализации категориального аппарата, который следует применять при проведении подобных исследований, затронула Г. К. Тычко. В качестве критерия измерения степени художественности или документальности произведения Л. Д. Синькова предложила использовать уровень проявления и характер акцентирования фактографической основы, что приводит к делению документально-художественной прозы на прозу фикшен, в которой доминирует художественный вымысел и допускаются имитация, мистификация фактов, и прозу нон-фикшен, в которой преобладает фактографическая основа. Исследовательское внимание акцентируется не только на установлении наличия или отсутствия фактографизма в произведении, но и на определении роли автора, который сознательно выделяет либо игнорирует фактографизм. Предлагается дальнейшее развитие этой концепции. Литературное произведение воспринимается как акт коммуникации и анализируется с помощью инструментов нарратологии. Среди произведений с акцентированной фактографической основой выделяются проза эгодокумента (нарратив с доминантным авторским я) и литература факта, или проза голосов (нарратив с доминантным коллективным многоголосием). |
| URI документа: | https://elib.bsu.by/handle/123456789/302732 |
| ISSN: | 2521-6775 |
| Лицензия: | info:eu-repo/semantics/openAccess |
| Располагается в коллекциях: | 2023, №2 |
Все документы в Электронной библиотеке защищены авторским правом, все права сохранены.