Belarus romantizminde faustvaricilik

Abstract

Bir yazıyı biçim, anlatım ve noktalama özellikleriyle oluşturan kelimelerin bütünü anlamına gelen metin, ortaya çıktığı andan itibaren çeşitli etmenler ve unsurlar ışığında tanımı yapılan bir dil dizgesi bütünüdür. Cümle dizilerinin bir araya gelmesiyle oluşan metin olgusu, dokusuna biçim veren sözcüklerin yanı sıra anlatımını güçlendiren pek çok sanat dalına da esin kaynağı olur. Bu çalışmalardan biri olan ve aynı zamanda J. W. Goethe’nin sanat hayatının en büyük çalışması olarak nitelendirilen tragedyası Faust, dünya edebiyatında ve kültüründe efsanevi ve felsefi çok sayıda faustvari çalışmaya öncülük eder. Besteci A. H. Radziwill’in operası müzikal Faust (1808-1833)’un ardından özellikle romantizm döneminde Goethe’nin bu büyük eserinin libretto metnine dönüştürülmesi, çalışmanın edebi konusuna gün geçtikçe daha fazla ilginin artmasını sağlar. Bunun neticesinde ilerleyen süreçte S. Gounod, H. Berlioz, M. Glinka, A. Lokshin, M. Musorgski ve dünya müziğinin diğer birçok klasiğinin sayısız müzikal yorumu ortaya çıkar. Böylelikle kemik bir konu halini alan ‘faustvaricilik’, romantizm dönemi Belarus kültürünün gelişimine büyük ölçüde etki eder ve kültürlerarası iletişimde önemli bir faktör haline gelir. Bu iletişim, müzik kültürünün ve edebiyat sanatının anıtlarında canlı bir şekilde yansımasını bulur. Aynı zamanda bu kültürlerarası diyalogda, ulusal mantalitenin tezahürünün belirli özellikleri ön plana çıkar. Söz konusu edebi çalışmanın sanat dallarında daha da yaygınlık kazanarak sahnelenmesiyle tiyatroya uyarlanması bir yandan bahsi geçen diyaloğun sürekli bir devinim halinde olduğunu digger yandan da metin olgusunun çok yönlü perspektifini gözler önüne serer