Нарацыя ў ранніх апавяданнях Кузьмы Чорнага

Abstract

Аналізуецца наратыўная арганізацыя ранніх твораў Кузьмы Чорнага. Адзначана, што ў разгледжаных апавяданнях («На граніцы», «На варце», «Маё дзела цялячае», «Будзем жыць», «Жалезны крык», «Пачуцці», «Сосны гавораць») яскрава праявіліся дзве асноўныя наратыўныя дамінанты прозы Кузьмы Чорнага – устаноўка на ментальную падзейнасць і агітацыйная наратыўная стратэгія. Паказана, што ў плане аповеду ў гэтых творах выкарыстоўваліся такія прыёмы, як публіцыстычнасць, метанаратыўнасць (імкненне персанажаў або наратара да калектыўнай агульнасці), наяўнасць малаінфарматыўных дыялогаў, стварэнне інтрыгі праз невядомасць і адсутнасць імёнаў герояў, наданне наратыўнага характару апісанням, устаноўка на ўнутраныя, ментальныя змяненні ў псіхалогіі персанажаў. Зроблена выснова пра тое, што наратыўныя прыёмы і стратэгіі, выяўленыя ў ранніх апавяданнях Кузьмы Чорнага, выкарыстоўваліся і ў наступных, больш позніх яго творах (раманы «Сястра», «Зямля», «Пошукі будучыні», «Млечны Шлях», аповесць «Люба Лук’янская» і інш.). = Анализируется нарративная организация ранних произведений Кузьмы Чорного. Отмечено, что в рассмотренных рассказах («На границе», «На страже», «Мое дело телячье», «Будем жить», «Железный крик», «Чувства», «Сосны говорят») ярко проявились две основные нарративные доминанты прозы Кузьмы Чорного − установка на ментальную событийность и агитационная нарративная стратегия. Указано, что в плане повествования в этих произведениях использовались такие приемы, как публицистичность, метанарративность как стремление персонажей или нарратора к коллективной общности, наличие малоинформативных диалогов, создание интриги через неизвестность и отсутствие имен героев, придание нарративного характера описаниям, установка на внутренние, ментальные изменения в психологии персонажей. Сделан вывод о том, что нарративные приемы и стратегии, обнаруженные в ранних рассказах Кузьмы Чорного, использовались и в последующих, более поздних его произведениях (романы «Сестра», «Земля», «Поиски будущего», «Млечный Путь», повесть «Люба Лукьянская» и др.). = The article is devoted to analysis of the narrative organization of early works by Kuzma Chorny. Reviewed short stories («On the border (Pictures from the borderline life)», «On Guard», «My duty is small», «We will live», «Iron cry», «Feelings», «Pines say») have clearly two main narrative dominants in Kuzma Chornyi’s prose as the orientation on mental eventfullness and the agitation narrative strategy. On this view, the techniques like journalism, metanarrative (aspiration of characters or narrator to the collective community), uninformative dialogues, creating intrigue through unknown lines and unnamed characters, giving a narrative to descriptions, the orientation on the inner, mental changes in the nature of the character are in frequent use by Kuzma Chorny in these works. Kuzma Chorny included the above narrative techniques in future works (novels «The Sister», «The Earth», «Search for the Future», «The Milky Way», novella «Liuba Luk’ianskaia», etc.).